5 dagen over vrouwenbesnijdenis - 6 maart
In de studio hebben we vandaag Martine Bos, medisch antropoloog, en Fahama Saïd, jeugdbeschermer voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen. Martine heeft uitgebreide ervaring als arts in Afrika, met dienstverbanden in Malawi, Mozambique, Sudan en Congo. In Sudan heeft ze kennisgemaakt met de praktijk van vrouwenbesnijdenis. Tijdens haar werk in een kamp aldaar, onder supervisie van een Keniaanse arts genaamd Marie-Claire, heeft ze bij een bevalling van een vrouw met type 3 VGV (vrouwelijke genitale verminking) waargenomen. De schoonmoeder van deze vrouw hield toezicht om te controleren of de vrouw na de besnijdenis adequaat was gehecht. Marie-Claire beschouwde dit als een normale praktijk, waarbij een besneden vrouw als een 'goede' vrouw werd beschouwd.
Martine was geschokt door deze ervaring. In landen waar vrouwenbesnijdenis voorkomt, is het een diepgewortelde culturele praktijk, waarbij vrouwen die niet zijn besneden vaak worden buitengesloten. Het is een complexe kwestie met diepe culturele en sociale implicaties.
Een onderzoek van Radio 1 toonde aan dat er een gebrek aan kennis is over vrouwenbesnijdenis onder het publiek. Terwijl sommigen het beschouwen als een gruwelijke praktijk die het vrouwelijk genot vermindert, erkennen anderen dat het vooral in Afrika voorkomt, maar misschien ook elders. De meeste mannen vinden het idee van vrouwenbesnijdenis vreemd en zijn er tegen, maar velen zijn niet volledig op de hoogte van de praktijk. Ze vinden het ook zorgwekkend dat er weinig openlijke discussie over het onderwerp is, vooral op scholen, wat de voortdurende taboevorming rondom vrouwenbesnijdenis kan verklaren.
Fahama Saïd benadrukt het belang van het opbouwen van vertrouwen in gesprekken met minderjarige meiden die alleen naar Nederland zijn gekomen. Zijzelf is in Somalië geboren en op jonge leeftijd naar Nederland gekomen, waar ze opgroeide in een bicultureel gezin. Haar gesprekken met deze meisjes beginnen meestal met lichtere onderwerpen om het vertrouwen te winnen, voordat ze overgaat op zwaardere kwesties zoals vrouwenbesnijdenis. Veelal leiden deze gesprekken tot een schokreactie, vooral wanneer een besneden Islamitische vrouw ontdekt dat een andere Islamitische vrouw niet besneden is. De meeste klachten die Fahama hoort zijn psychisch van aard.
De kennis over vrouwenbesnijdenis is van cruciaal belang, niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen. Veel mannen worden van huis uit aangemoedigd om een besneden vrouw te zoeken, wat niet acceptabel is. Hoewel vrouwenbesnijdenis in Nederland strafbaar is en als kindermishandeling kan worden beschouwd, is het indienen van een aanklacht tegen familieleden een complexe kwestie. Een verklaring met de Nederlandse wet tegen vrouwenbesnijdenis wordt soms gebruikt als voorlichtingsinstrument, om families te wijzen op de juridische consequenties van het besnijden van hun dochters en hen te ontmoedigen deze praktijk voort te zetten. De Nederlandse cultuur, waar individuele vrijheid en openheid centraal staan, verschilt sterk van de gemeenschapsgerichte cultuur in Afrika, waarin zulke onderwerpen minder vaak worden besproken.
Benieuwd naar de radio-uitzending? Bekijk deze via de link hieronder:
https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/5-dagen/7ec88ba1-bb4a-487b-bf04-10fb157d4077/2024-03-06-5-dagen-over-vrouwenbesnijdenis